De avond van de algemene Verkiezingen, zoals die door de NOS werd uitgezonden, met de bekende presentatoren Rob Trip, Ferry Mingelen, Herman van der Zandt en nog anderen, stond, zoals dat bij de NOS gebruikelijk is, in het teken van taalperikelen. De beide eerstgenoemden zondigden veelvuldig tegen de meest eenvoudige taalregels met betrekking tot woordgeslacht, antecedent en nog zoveel meer. Goed, het gaat om een uitzending waarvan de teksten niet van tevoren zijn geredigeerd, maar spontaan opkomen en worden uitgesproken. Toch kan men leren om dat beter te doen dan bij de NOS gewoonlijk het geval is.
.jpg)
Wat hij had moeten zeggen, volgt daaruit vanzelf: doormiddden of middendoor, gehalveerd. Eveneens had gekund: tot de helft gereduceerd, en zo zijn er nog tal van mogelijkheden, maar juist het begrip dat in de gegeven context niet kon, werd tot standaard verheven.
Veel te veel onjuistheden
Nu is het, als het om juist taalgebruik gaat, altijd wat moeilijk om zonder ergernis naar een uitzending van het NOS Journaal te kijken, want daar kunnen ze er wat van op het gebied van slecht tot bar slecht omgaan met ons Nederlands. Slecht taalgebruik kunnen we constateren bij de meeste presentatoren. Het is ons echter niet bekend of zij ter redactie gemaakte teksten van eigen hand voorlezen — want dan horen ze tot de categorie der daders —, of dat dit producten zijn van collega's: in dat geval zijn zij slechts medeplichtigen.
Ook in de categorie slecht behoren tal van correspondenten en verslaggevers die, onder meer, nog steeds het verschil niet (b)lijken te kennen tussen materiaal en materieel, tussen werkloos en werkeloos, en weten zij evenmin dat percelen etc. niet in de brand staan, maar gewoon in brand staan en dat is toch al erg genoeg. Uitdrukkingen als in de hens en/of in de fik zijn daarentegen weer wel juist, maar komen nu niet direct in aanmerking voor opname in een Journaal-presentatie.
Bar slecht Nederlands wordt ons opgedrongen door de mensen die het Weer presenteren.
"In het noorden daar is het droog."
"De wind die komt uit het westen."
"In het midden van de week dan schijnt de zon meer."
De fout in elk van de bovenstaande drie zinnen mogen de lezers van deze tekst zelf aangeven.
Is er nu eigenlijk nog iemand in die club met kennis van het verschil tussen enkelvoud en meervoud? Als dat in de directe bewustzijnslaag nog het geval is, zou in een zin met als onderwerp het begrip aantal, het gezegde nimmer een meervoudsvorm mogen krijgen. Een aantal mensen heeft, doet, laat, zingt, en zo voorts. Recentelijk hebben we kunnen vaststellen dat er warempel toch mensen waren, die het wel wisten: een paar presentatoren van het gewraakte Journaal brachten de tekst met de juiste werkwoordsvorm. Optimisten, zoals wij, menen dan direct dat het tij ten gunste is gekeerd, doch die vreugde is steevast van korte duur, want doorgaans dezelfde dag, in een latere editie van het NOS Journaal, gaat het op de oude — nee, niet vertrouwde, want het wil er bij ons maar niet in — voet verder.
Het NOS Journaal is een visitekaartje, niet alleen voor de bewoners van ons land, maar het laat tevens aan derden zien hoe we in dit land omgaan met nieuwspresentatie binnen het publieke omroepbestel. Mede daarom dient men aldaar met onze taal naar behoren om te gaan.
____________
Afbeeldingen
1. NOS Journaal-presentator en verkiezingsuitslag-grootscherm-deskundige Herman van der Zandt.
2. Logo van de Nederlandse Omroep Stichting.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten