NOS-wartaal
Verslaggever Eikelboom: "De bedoeling is om alle journalisten het land uit te krijgen, wij zijn één van de eerste slachtoffers."
Wij, meneer Eikelboom, is een meervoud, en derhalve is het gebruikte 'aanhangsel' als "één van de eerste slachtoffers" een taalkundig gedrocht. Het kost waarachtig niet meer tijd en moeite om te zeggen, respectievelijk te schrijven: "Wij behoren bij de eerste slachtoffers", of "Wij zijn de eerste slachtoffers." Zulks uiteraard afhankelijk van de exacte situatie.
Dergelijke onderwerpen in het meervoud, met een daaraan gekoppeld enkelvoud in het gezegde of anderszins — of het tegendeel: "een aantal mensen hebben", kunnen waarlijk niet, omdat aantal een enkelvoud is —, worden dagelijks in groten getale over ons uitgestort. Helaas door instituten waarvan de presentatoren en redacteuren etc., over meer dan het geuite niveau dienen te beschikken.
Dagelijkse recidive
Dat men bij de NOS niet bepaald taalgevoelig is, wordt dag in, dag uit bewezen; daarvoor hoeven ons maar te beperken tot het Journaal. En — ik heb het hier en elders meer dan eens aangestipt — het ergst zijn nog de mensen die het weer presenteren; die moeten allen terug naar de derde klas lagere school waarin de door mij gewraakte stof wordt behandeld. "De regen die komt eraan", is geen juiste Nederlandse zin, omdat twee onderwerpen teveel van het juiste is, en daardoor juist niet meer juist. "De regen komt eraan", moet dat dan ook zijn.
"In Scandinavië daar is het nu koud", is al evenmin een aanvaardbare Nederlandse zin. Het zou alleen kunnen met een andere interpunctie: "Wat zegt u? In Scandinavië? — Daar is het koud." Het woord daar dient in het eerste voorbeeld — zoals in het dagelijkse spraakgebruik van vooral NOS-medewerkers — achterwege te blijven. En dat geldt eveneens voor het woord dan in zinnen als "Morgen, dan regent het." Gerrit Hiemstra vormt in dit opzicht een dieptepunt.
zondag 14 juni 2009
maandag 12 januari 2009
Ons Nederlands zakt steeds verder in het moeras
In Trouw van maandag 12 januari
"Fusies kosten vaak meer dan het oplevert", meldde de elektronische middageditie van het voor de rest, in taalbegrip en taalbeheersing, doorgaans voortreffelijke dagblad Trouw. Ziet u wat er fout is in die zin, of vergaat het u al net als menig lezer van het NOS-Journaal, en is het u ook al om het even wat er achter de, al dan niet praktisch geplaatste, komma staat?
Fusies is een meervoudsvorm, dus hoort er in het tweede deel van de zin te staan: dan ze opleveren. Een andere mogelijkheid ware geweest het woord fusies te vervangen door fuseren: dan was de zin wel juist geweest.
Dat veel mensen dit soort fouten maken, is een vaststaand gegeven, maar als instanties met een voorbeeldfunctie — zoals de gedrukte èn de elektronische media — al niet verantwoord met ons Nederlands omgaan, hoe kan men dan nog verwachten dat de consumenten van dergelijke programma's — die zelf geen verder 'onderzoek doen' — het nog wel kunnen weten. Die onwetendheid, respectievelijk die intense slordigheid, breidt zich uit als een olievlek met sneeuwbaleffect, en met de gevolgen van een in de vijver geworpen steentje.
In De Pers van maandag 12 januari
Ook in een andere kwaliteitskrant — de enige tussen de drie die ons maandag tot en met vrijdag van iedere week gratis beschikbaar worden gesteld — De Pers maken (de) scribenten er ook steeds meer een potje van. Tijdens snel doorbladeren stelde ik in de uitgave van eveneens heden, binnen een minuut veel te veell stupiditeiten vast.
Zo is de werkloosheid in Duitsland meer toegenomen dan verwacht. Nog afgezien van het feit dat dit naief is van al degenen die zulks hadden verwacht binnen het kader van de algemeen-maatschappelijke ontwikkelingen op basis van de financieel-economische crisis die op en over het ondermaanse is losgebarsten, staat verderop in de kleine bijdrage dat het aantal werkelozen nu 7,6 procent bedraagt. Aangezien werkelozen niet per definitie werkloos hoeven te zijn en werklozen niet werkeloos hoeven toe te zien, lijkt het erop dat de verantwoordelijke voor die tekst in de burelen van De Pers al evenmin het verschil tussen die beide begrippen kent als zo menig medewerker van het NOS-Journaal die deze begrippen ook door elkaar gebruikt, kennelijk zonder het geringste besef dat daartussen nog werelden van verschil bestaan.
Op een andere pagina in diezelfde krant meldt iemand onder de kop Veronica doet humor, dat deze zendgemachtigde vindt dat in 2009 humor een peiler moet worden van de zender.
U zag het natuurlijk al: het woord moet PIJLER zijn.
En dat zijn dan nog maar de dwaasheden die mij bij snel bladeren in het oog sprongen. Zou dat toevallig zo zijn en de rest van deze krant alleen een toonbeeld van taalkundig exact Nederlands?
Kom nou, er doemen immers meer en meer mensen op, ook binnen de journalistiek, die helaas het verschil niet blijken te kennen tussen materiaal en materieel, en die al evenmin weten dat schijnbaar iets heel anders is dan blijkbaar.
Televisieperikelen qua taal
Maar: hoe diep is men in de wereld der algemene media gezonken als men Taalprogramma op de televisie laat presenteren door lieden die op voet van oorlog met het Nederlands verkeren. En dan is er nog die veelgeprezen quiz-presentatrice, die niet alleen bijna stikt in het overmatige en op zich al onaanvaardbare Yankenwoord okay, maar die er evenmin voor terugdeinst om te zeggen: "het NRC" of "Dan hadden hun gewonnen", en niet te vergeten "Dan had het goed geweest."
Weet zij dan helemaal niet (meer) dat in het koppelwerkwoord zijn binnen de vervoeging gebruik gemaakt wordt van vormen uit oudere Nederlandse werkwoorden: issen, bennen en wezen? Maar kom, ook de zichzelf als zo taalgevoelig profilerende ooit-CdK in de provincie Groningen, Henk Vonhoff, zei eveneens in een interview. "Dan had ...... geweest." Zou die man later in zijn memoires echt opschrijven: "Ik heb ook nog jaren CdK in Groningen geweest"?
Dus wat moet er gebeuren bij de Vara èn in de Haagse-, provinciale en de gemeentepolitiek? Er zullen als de wiedeweerga reeksen speciale cursussen Nederlands voor taalverloederende medewerkers dienen te worden georganiseerd.
Figuren als mevrouw Joosten, die er al vele jaren lang een ergerlijk potje van maakt, dient de aanzegging te krijgen dat er een heel hoge hardleersheidstoeslag zal worden ingesteld, die ten goede zal komen aan groeperingen die hulp dringend behoeven. Op die manier komt er dan toch nog iets goeds voort uit een zeer kwalijk fenomeen dat hand over hand toeneemt.
En dan hebben we het nog helemaal niet gehad over het geraaskal van zo menig, of toch elke zich profilerende, medewerker van de uitzinnig irritante, Nederlandse zogeheten jongerenzender BNN.
"Fusies kosten vaak meer dan het oplevert", meldde de elektronische middageditie van het voor de rest, in taalbegrip en taalbeheersing, doorgaans voortreffelijke dagblad Trouw. Ziet u wat er fout is in die zin, of vergaat het u al net als menig lezer van het NOS-Journaal, en is het u ook al om het even wat er achter de, al dan niet praktisch geplaatste, komma staat?
Fusies is een meervoudsvorm, dus hoort er in het tweede deel van de zin te staan: dan ze opleveren. Een andere mogelijkheid ware geweest het woord fusies te vervangen door fuseren: dan was de zin wel juist geweest.
Dat veel mensen dit soort fouten maken, is een vaststaand gegeven, maar als instanties met een voorbeeldfunctie — zoals de gedrukte èn de elektronische media — al niet verantwoord met ons Nederlands omgaan, hoe kan men dan nog verwachten dat de consumenten van dergelijke programma's — die zelf geen verder 'onderzoek doen' — het nog wel kunnen weten. Die onwetendheid, respectievelijk die intense slordigheid, breidt zich uit als een olievlek met sneeuwbaleffect, en met de gevolgen van een in de vijver geworpen steentje.
In De Pers van maandag 12 januari
Ook in een andere kwaliteitskrant — de enige tussen de drie die ons maandag tot en met vrijdag van iedere week gratis beschikbaar worden gesteld — De Pers maken (de) scribenten er ook steeds meer een potje van. Tijdens snel doorbladeren stelde ik in de uitgave van eveneens heden, binnen een minuut veel te veell stupiditeiten vast.
Zo is de werkloosheid in Duitsland meer toegenomen dan verwacht. Nog afgezien van het feit dat dit naief is van al degenen die zulks hadden verwacht binnen het kader van de algemeen-maatschappelijke ontwikkelingen op basis van de financieel-economische crisis die op en over het ondermaanse is losgebarsten, staat verderop in de kleine bijdrage dat het aantal werkelozen nu 7,6 procent bedraagt. Aangezien werkelozen niet per definitie werkloos hoeven te zijn en werklozen niet werkeloos hoeven toe te zien, lijkt het erop dat de verantwoordelijke voor die tekst in de burelen van De Pers al evenmin het verschil tussen die beide begrippen kent als zo menig medewerker van het NOS-Journaal die deze begrippen ook door elkaar gebruikt, kennelijk zonder het geringste besef dat daartussen nog werelden van verschil bestaan.
Op een andere pagina in diezelfde krant meldt iemand onder de kop Veronica doet humor, dat deze zendgemachtigde vindt dat in 2009 humor een peiler moet worden van de zender.
U zag het natuurlijk al: het woord moet PIJLER zijn.
En dat zijn dan nog maar de dwaasheden die mij bij snel bladeren in het oog sprongen. Zou dat toevallig zo zijn en de rest van deze krant alleen een toonbeeld van taalkundig exact Nederlands?
Kom nou, er doemen immers meer en meer mensen op, ook binnen de journalistiek, die helaas het verschil niet blijken te kennen tussen materiaal en materieel, en die al evenmin weten dat schijnbaar iets heel anders is dan blijkbaar.
Televisieperikelen qua taal
Maar: hoe diep is men in de wereld der algemene media gezonken als men Taalprogramma op de televisie laat presenteren door lieden die op voet van oorlog met het Nederlands verkeren. En dan is er nog die veelgeprezen quiz-presentatrice, die niet alleen bijna stikt in het overmatige en op zich al onaanvaardbare Yankenwoord okay, maar die er evenmin voor terugdeinst om te zeggen: "het NRC" of "Dan hadden hun gewonnen", en niet te vergeten "Dan had het goed geweest."
Weet zij dan helemaal niet (meer) dat in het koppelwerkwoord zijn binnen de vervoeging gebruik gemaakt wordt van vormen uit oudere Nederlandse werkwoorden: issen, bennen en wezen? Maar kom, ook de zichzelf als zo taalgevoelig profilerende ooit-CdK in de provincie Groningen, Henk Vonhoff, zei eveneens in een interview. "Dan had ...... geweest." Zou die man later in zijn memoires echt opschrijven: "Ik heb ook nog jaren CdK in Groningen geweest"?
Dus wat moet er gebeuren bij de Vara èn in de Haagse-, provinciale en de gemeentepolitiek? Er zullen als de wiedeweerga reeksen speciale cursussen Nederlands voor taalverloederende medewerkers dienen te worden georganiseerd.
Figuren als mevrouw Joosten, die er al vele jaren lang een ergerlijk potje van maakt, dient de aanzegging te krijgen dat er een heel hoge hardleersheidstoeslag zal worden ingesteld, die ten goede zal komen aan groeperingen die hulp dringend behoeven. Op die manier komt er dan toch nog iets goeds voort uit een zeer kwalijk fenomeen dat hand over hand toeneemt.
En dan hebben we het nog helemaal niet gehad over het geraaskal van zo menig, of toch elke zich profilerende, medewerker van de uitzinnig irritante, Nederlandse zogeheten jongerenzender BNN.
Abonneren op:
Posts (Atom)
